AI & Legal Expert
Een complete training voor zowel medewerkers als management om AI effectief en verantwoord in te zetten binnen uw organisatie.
Bekijk AI Geletterdheid TrainingLaden...
Sinds 3 april 2025 ligt er een dossier op het bureau van het Hof van Justitie van de EU dat de relatie tussen generatieve AI en auteursrecht op scherp zet: Like Company v. Google Ireland (C-250/25)1. De Hongaarse uitgever Like Company verwijt Google's chatbot Gemini (het voormalige Bard) dat hij op verzoek van gebruikers forse fragmenten uit diens nieuwsartikelen toont — onder meer over de zanger Kozsó — zonder toestemming of vergoeding.
Wie de achttien pagina's tellende prejudiciële verwijzing leest, ziet hoe klassiek auteursrecht zich vermengt met de werking van grote taalmodellen. Gemini is volgens Google geen databank; het breekt teksten op in tokens en "onthoudt" geen volledige artikelen. Like Company stelt daartegenover dat die tokenisatie niets afdoet aan het feit dat het model tijdens training kopieën heeft gemaakt en dat de uiteindelijke chat-output de economische waarde van journalistieke content ondergraaft.
De zaak illustreert perfect de spanning tussen traditionele auteursrechtelijke concepten en moderne AI-technologie. Waar vroeger duidelijk was wanneer er sprake was van reproductie — denk aan het kopiëren van een artikel — wordt dit bij AI-systemen veel complexer. Het model "leest" miljoenen teksten, verwerkt deze tot statistische patronen, en genereert vervolgens nieuwe tekst die soms opvallend lijkt op het originele materiaal.
De Budapest Környéki Törvényszék wil van het Hof vooral weten1:
Is het tonen van langere persfragmenten door een chatbot een "mededeling aan het publiek"?
Valt het trainen van een LLM op open webmateriaal aan te merken als reproductie?
Zo ja, mag die reproductie onder de EU-uitzondering voor tekst- en datamining (art. 4 DSM-richtlijn) blijven?
Vormt de concrete weergave van zo'n fragment in de chatinterface opnieuw een reproductie door de provider?
Een bevestigend antwoord op één of meer van deze vragen zou betekenen dat LLM-ontwikkelaars expliciete licenties moeten sluiten of opt-out-signalen van uitgevers moeten respecteren. Omgekeerd zou een afwijzing de deur verder openen voor grootschalige modeltraining op publiek webmateriaal.
Welke kant het arrest ook op valt, het raakt direct aan de transparantie- en zorgplichtregels uit de EU AI Act3. Die wet verplicht generatieve modellen vanaf medio 2025 om een "toereikende samenvatting" van hun trainingsdata te publiceren.
Als het Hof straks oordeelt dat training wél een auteursrechtelijke reproductie is, zal die samenvatting waarschijnlijk gedetailleerder en verifieerbaar moeten worden, zodat rechthebbenden claims kunnen indienen. Dit zou kunnen leiden tot:
Wordt tokenisatie daarentegen níet als reproductie gezien, dan kan de AI-sector die transparantie-eis wat ruimer interpreteren — maar blijft de chatbot-output zelf onder een streng vergrootglas liggen.
Wacht niet tot 2026 om in actie te komen. Voor AI-ontwikkelaars en bedrijven die AI-tools inzetten zijn er concrete stappen te nemen:
Like Company v. Google Ireland is niet zomaar een conflict tussen een nieuwsuitgever en een techgigant. Het is de lakmoesproef voor de vraag of Europa een open, innoverend AI-ecosysteem kan combineren met een robuuste bescherming van intellectueel eigendom.
De uitspraak, die naar verwachting in 2026 komt, zal waarschijnlijk de standaard zetten voor hoe AI-bedrijven wereldwijd omgaan met auteursrechtelijk beschermde content. Voor Europa betekent dit een kans om zich te positioneren als de regio die de balans vindt tussen innovatie en rechtenbescherming.
Wie vandaag inzet op transparante dataketens en "copyright-aware" modelarchitectuur, staat morgen juridisch én strategisch sterker. De vraag is niet óf er regulering komt, maar hoe snel bedrijven zich aanpassen aan de nieuwe realiteit waarin AI en auteursrecht hand in hand moeten gaan.